Sunday, December 24, 2006

Narcose en Saarlooswolfhond


De Saarlooswolfhond en Narcose.
Ze gaan helaas niet altijd goed samen. Hieronder het verhaal zoals ervaren is door mij en het verhaal van de dienstdoende dierenarts en fabrikant

Domitor

Dit verhaal schrijf ik terwijl het nog geen 24 uur geleden is dat we gevochten hebben voor het leven van Oya.
Domitor is een middel die de dierenartsen bijna altijd gebruiken voor roesjes en als inleiding voor een narcose. Dit middel wordt ook gebuikt om een roesje te geven voor de HD-foto’s. Zo ook gisteravond om bij Oya een wondje te hechten. Het wondje stelt eigenlijk niet zoveel voor alleen dat het op een lastige plek zit en dat het nogal diep is. De spieren die langs de neusrug lopen lagen iets bloot. Dus toch wel iets om even extra aandacht voor te hebben.
En aangezien je bij de mond van de hond niets kan verbinden wilden we graag dat het van binnenuit gehecht zou worden. Dan kan ze nergens aan blijven hangen (nageltjes enz) en kunnen de andere honden ook niet alvast het werk van de dierenarts gaan doen door de krammetjes er alvast uit te gaan halen.
Want volgens mij zijn daarin alle saarloosjes hetzelfde, iets dat er niet hoort dient verwijderd te worden. Hier zijn Trigger en Kayleigh dan ook experts in.
Maar goed wat is er nu gisteravond gebeurd. Daar bij de dierenarts aangekomen en besloten te hebben om met een roesje te gaan hechten hebben we eerst haar gewogen en haar hart beluisterd. De dierenarts heeft toen wetende dat Saarlooswolfhonden nogal gevoelig kunnen reageren minder ingespoten dan ze qua kilo’s zou moeten hebben. Dus dan denk je toch dat het zo veilig als mogelijk is. Maar helaas was dat dus niet het geval. Oya zakte na een tijdje wat weg. Werd suffig en slapjes dat was ook wat de bedoeling is. Mijn vriendin en ik tilden haar op tafel zodat de dierenarts er goed bij kan. Daar boog hij zich over haar heen en ze keek echt op van: Shit, jij bent hier ook nog. Maar ging toen weer liggen en nestelde haar kopje in mijn handen en werd weer rustig. We hoorden toen 2x een andere ademhaling. De dierenarts is toen gelijk met de stethoscoop gaan luisteren. Toen was alles nog goed. Een fractie later weer een zodanige rare ademhaling en haar ogen draaiden weg. Op dat moment was haar hartslag onder de 20. Het is dan erg moeilijk om een goede ader/slagader te vinden om het tegenmiddel in te spuiten. Dit gaf nu dus ook een probleem. Gelukkig kan mijn vriendin erg goed knijpen en lukte het de dierenarts dus toch om een goede ader te vinden om het middel in te spuiten. Op dan moment zat ik voor mijn gevoel aardig te rammen op haar borstkast in de hoop het hart op gang te krijgen/te houden. De dierenarts heeft het daarna overgenomen en wij moesten proberen haar te blijven bereiken. Ik bleef maar praten en knijpen in haar oren en lippen, mijn vriendin stevig wrijven en knijpen in haar billen. Voor je gevoel duurt dit uren.
Ze reageerde eventjes later weer op het aanraken van haar oogleden en tilde haar hoofd ook weer op. Op dat moment ben je zo opgelucht en verslap je even. En daar ging ze dus weer. De dierenarts weer aan het duwen op haar borstkast en ik toen moet ik haar uitgescholden hebben voor Kreng en wat nog meer. Tenminste dat zeggen de dierenarts en mijn vriendin. Alsnog sorry Oya.
Op het moment dat ze toen weer haar hoofd optilde keek ze ons ook recht aan en woefte ze naar de dierenarts. Zeer dankbare dieren die saarloosjes. De dierenarts wilde toen alsnog beginnen met het hechten. Draait zich om de spullen achter hem weg te pakken en keek weer voor zich en Oya keek hem erg helder aan. Het hechten is dus niet meer gelukt en toen dus alsnog maar besloten om de krammetjes te gaan gebruiken. Nog geen 5 minuten later loopt ze met mijn vriendin naar buiten om even goed frisse lucht in te ademen en loopt ze alweer te trekken aan de riem achter een blaadje aan die langswaait.
Nu is dit gelukkig goed afgelopen maar dit was in een seconde te laat reageren ook totaal de andere kant op kunnen gaan.
De dierenarts gaf ook toe dat als hij op dat moment alleen met haar was geweest hij haar niet meer had kunnen redden. Bij een hartslag onder de 20 zijn ze zo goed als overleden. Waren we niet alledrie op de goede plek geweest was onze Oya niet meer bij ons geweest. Dit is een wel erg rare gewaarwording.
Nu weet ik dat er de afgelopen tijd nogal wat discussie is geweest over wel of geen narcose en dan met welk middel en hoor je ook steeds meer dat het allemaal zo veilig is en dat we ons zorgen maken om niets en dat de rasvereniging maar moet ophouden met paniek te zaaien. Maar zoiets als gisteravond meegemaakt te hebben zou je willen dat je nog meer gewaarschuwd was als nu.
Als er nu dus ooit nog iets met Oya gebeurt dan gaat ze dus onder algehele gasnarcose met infuus zodat ze te allen tijde goed kunnen corrigeren als de hond anders reageert als dat de dierenarts denkt of verwacht.
Lies Koehoorn
Het verhaal van de Dierenarts:
De Saarloos Wolfshond en narcose

Onlangs verscheen in onze dierenkliniek een 1 jaar oude Saarloos Wolfshond teef. De wond verkeerde in goede conditie, was in een gevecht gewond geraakt en had een wondje onder het oog. Aangezien de hond op verschillende keuringen moest uitkomen werd besloten de wond onder een lichte narcose te hechten.
Na een algemeen onderzoek kreeg de hond een intramusculaire narcose met Domitor volgens de tabel van de fabrikant, waarbij gekozen werd voor de "lichte narcose" en op basis van het lichaamsgewicht.
Pas na 15 minuten vertoonde de hond enige tekenen van verslappende aandacht. Pas toen de hond de kop op de vloer legde, werd de hond op tafel gelegd en werd de narcose op basis van de lichaamsreflexen gecontroleerd. Deze gingen echter binnen 1 minuut sterk achteruit, waarbij de ademhaling een stokkend patroon ging vertonen. Direct werd de hartslag gecontroleerd en die werd vastgesteld op ongeveer 20 slagen per minuut. Onmiddellijk werd besloten de narcose te beëindigen met Antisedan door middel van een intraveneuze injectie. Dit wederom op basis van het lichaamsgewicht.
Door middel van het hartmassage en roepen van de naam van de hond werd getracht de hond zo snel mogelijk weer bij kennis te brengen. Toen de hond enige tekenen van bewustzijn vertoonde is het betreffende wondje snel met behulp van Leucoclips gesloten.
Dit voorval is een goed voorbeeld van het verzet van een hond tegen een narcose. De hond probeert zo lang mogelijk "wakker" te blijven, terwijl het narcosemiddel al goed in het lichaam is opgenomen. Pas in een laat stadium geeft de hond zich gewonnen, maar zakt daarna snel naar een erg diepe narcose. Voor de eigenaar en de dierenarts kan zo een confronterende situatie ontstaan.
Dit verschijnsel zien we in onze praktijk vaker. Daarom kiezen we in onze praktijk voor de volgende aanpak:
Voor operatiepatiënten kiezen we voor een intraveneuze toediening van een combinatie van Domitor, Ketamine en Dormicum. De inleiding zou kunnen worden uitgevoerd met Propofol. Om een intraveneuze lijn voorhanden te hebben leggen we deze patiënten het liefst aan een infuus.
Aan oudere honden met mogelijke hartklachten, lever- of nierproblemen en jonge dieren mag geen Domitor worden toegediend. Bij deze dieren kan gekozen worden voor een combinatie van Dormicum, Ketamine en Methadon. Uiteraard weer in combinatie met een infuus.
Bij dieren met epileptie gebruiken we bij voorkeur geen Ketamine.
Bij een lage hartslag kan eventueel aanvullend Adrenaline worden gegeven.
Intramusculaire toediening verdient niet de voorkeur, al laten sommige dieren een intraveneuze toediening slecht toe. In dat geval wordt gekozen voor de "lichte narcose" volgens de tabel van de fabrikant al kan dat soms ook onverwacht hard aankomen, zoals in het bovenstaande geval.
De bovenstaande situatie kan bij elke narcosepatiënt optreden, al zien we dit vaker bij bepaalde rassen. Blijf bij de Saarloos Wolfshond dus op uw hoede en houdt Antisedan gereed!

Team Gezelschapsdieren,
Arts&Dier
Klijndijk
Het verhaal van de fabrikant:
Op verzoek van uw bestuur schrijf ik een stukje voor in uw verenigingsblad.
Ik ben werkzaam als dierenarts van Pfizer Animal Health b.v. Die onder andere het middel Domitor (de werkzame stof is medetomidine) op de markt brengt.
Er is op verzoek van uw bestuur een gesprek geweest met mij vanwege een aantal overklaarbare gevallen van narcose-complicaties. Hieronder vindt u een uitleg over een aantal zaken betreffende de narcose
Eerst een aantal algemene dingen:
Om de narcose pijnstilling optimaal op uw huisdier te kunnen afstemmen is een goede voorbereiding nodig. Ook moet de dierenarts van bepaalde ziekten en/of afwijkingen van uw hond of kat op de hoogte zijn, omdat die de narcose en herstel nadelig kunnen beinvloeden.
Voor een algemene narcose zijn er 3 dingen van belang:
1 gevoeligheid : de narcose moet een goede pijnstiller bevatten
2 slaap: uw hond moet natuurlijk niets merken van de ingreep
3 spierontspanning: tijdens de narcose is het belangrijk dat uw hond ontspannen is, zodat er b.v bij een buikoperatie gemakkelijker toegang is tot de buikorganen.
In een aantal gevallen zal uw dierenarts in de week voor de operatie wat bloed afnemen. Dat is om te kunnen nagaan of lever en nieren normaal functioneren. Bij verminderde functie kan hij de narcose aanpassen. Op deze manier krijgt uw huisdier een optimale narcose met de kleinste kans op complicaties.
Een bijwerking van veel narcosemiddelen is een stimulatie van het braakcentrum. Wanneer de patient een volle maag heeft vergroot dit de kans op overgeven vlak voor of tijdens de operatie, waarbij braaksel in de luchtpijp kan komen met alle gevolgens (longontsteking, stikken) vandien. Braken kunt u voor een zeer belangrijk deel zelf voorkomen : Zorg voor een lege maag.
Aangekomen bij de dierenarts krijgt de patient meestal in de wachtkamer een eerste prikje. Deze injectie maakt deel uit van de anesthesie en is vooral bedoeld om hem of haar voor te bereiden op de narcose. Vaak bent u aanwezig bij het “suf worden” van uw huisdier. Uw aanwezigheid hierbij werkt positief, de patient ontspant zich sneller en een voordeel is ook dat er minder narcosemiddel nodig zal zijn. Na ongeveer 10 minuten wordt de patient overgenomen door de assistente.
Voor het onder narcose brengen van de hond en de kat kan de dierenarts tegenwoordig kiezen uit een heel assortiment goede middelen. In een aantal praktijken worden die per injectie toegediend, vaak in een spier en soms direct in een ader. In andere praktijken dient men een deel van de middelen dampvormig toe via de ingeademde lucht. Daarom wordt deze methode ook wel gas-anesthesie genoemd.
Het middel domitor wordt vaak ingezet als het eerste prikje, een middel dus om de hond suf te maken. Ook wordt het veel ingezet als middel voor kleine ingrepen of onderzoeken zoals HD-foto’s.
Het voordeel van dit middel is dat er een tegenmiddel (antidoot) bestaat, waarmee het dier onmiddellijk weer wakker wordt. Na afloop van de ingreep gaat uw huisdier klaarwakker en lopend mee naar huis. Ik heb van uw bestuur begrepen dat er binnen de rasvereniging een aantal gevallen bekend zijn met een fatale of bijna fatale afloop van de narcose. In deze gevallen zou meestal ook het middel Dormitor gebruikt zijn. Op zich is dat helemaal niet zo verwonderlijk, omdat dit middel bijna alle dierenartsenpraktijken ingezet wordt.
Wanneer een narcose toch een keer misgaat, is de kans dat Domitor ook een van de gebruikte middelen is is meer dan 95%.
Let wel: Bij een narcose worden er verschillende middelen tegelijk gebruikt, bij een “sedatie”, dat is het slaperig maken van het dier, kan het wel zo zijn dat er 1 middel ingezet wordt.
Domitor is voor honden een veilig middel. Het veroorzaakt wel een aantal bijeffecten, zoals een lagere hartslag en samentrekken van de bloedvaten in de huid, maar dit is volkomen normaal en ongevaarlijk. Het voordeel van dit middel is dat het tegenmiddel de effecten van Domitor meteen weer verdwijnen. Bovendien is door het gebruik van Domitor veel minder van andere narcosemiddel nodig, waardoor ook de bijwerkingen afnemen.
Behalve Domitor zijn er ook nog andere genademiddelen die gebruikt worden. Bijvoorbeelden daarvan zijn xylazine ( dit lijkt veel op Domitor, maar is minder specifiek) en acepromazine.
In de probleemgevallen die door uw bestuur genoemd worden is niet in alle gevallen duidelijk welke van de genademiddelen precies gebruikt is.
Mij is wel duidelijk geworden dat uw vereniging aanwijzingen heeft dat uw ras mogelijk anders reageert op narcose dan de gemiddelde hond. Dit geldt dan waarschijnlijk in het algemeen, en niet specifiek voor een bepaald narcosemiddel. Doordat in uw honden veel meer “wildtype” zit, is de kans groot dat dit ras met meer “stress” reageert op bepaalde situaties. Hierdoor wordt er meer stresshormoon geproduceerd, hetgeen invloed kan hebben op de narcose. Wetenschappelijk is dit echter niet onderbouwd en het is dan ook moeilijk om hierover uitspraken te doen of adviezen te geven.
Wel is het raadzaam om bij uw dierenarts aan te geven dat er binnen uw rasvereniging er relatief veel incidenten zijn met dieren die onder narcose zijn geweest.
Uw dierenarts kan daar dan rekening mee houden en zijn anesthesie-protocol aanpassen door bijvoorbeeld andere middelen in te zetten en standaard een waakinfuus aan te leggen

Rene Huijbers, Dierenarts
Pfizer animal Health b.v.
Postbus 37
2900 AA Capelle a/d Ijssel
Overgenomen uit clubblad van de vereniging van saarlooswolfhonden nr 5 december 2006

No comments: